Fotowoltaika w ostatnich latach stała się jedną z najczęściej wybieranych inwestycji wśród właścicieli domów jednorodzinnych. Perspektywa znacznego obniżenia rachunków za prąd, a nawet osiągnięcia niemal pełnej niezależności energetycznej, brzmi kusząco. Jednak wielu inwestorów wciąż zadaje sobie pytanie: jakie są rzeczywiste oszczędności z fotowoltaiki po roku użytkowania? Czy instalacja faktycznie przynosi oczekiwane korzyści finansowe? Odpowiedź na to pytanie najlepiej zilustrować na konkretnym przykładzie – rzeczywistym studium przypadku jednej z polskich rodzin, która zdecydowała się na montaż instalacji PV w połowie 2023 roku.

Instalacja fotowoltaiczna – założenia techniczne i koszty początkowe

Rodzina Nowaków z podpoznańskiej miejscowości zamieszkuje dom jednorodzinny o powierzchni użytkowej 150 m². W ich przypadku zużycie energii elektrycznej w skali roku oscylowało wokół 6 000 kWh. Przez wiele lat korzystali z tradycyjnej taryfy energetycznej, a miesięczne rachunki za prąd wynosiły średnio 400–500 zł, w zależności od sezonu i intensywności używania urządzeń takich jak klimatyzacja, piec elektryczny, czy suszarka bębnowa.

W lipcu 2023 roku zdecydowali się na montaż instalacji fotowoltaicznej o mocy 7,2 kWp. Koszt całkowity inwestycji – wraz z montażem, inwerterem, konstrukcją wsporczą i przyłączeniem do sieci – wyniósł 38 000 zł brutto. Rodzina skorzystała z programu „Mój Prąd 5.0”, uzyskując dofinansowanie w wysokości 6 000 zł, oraz odliczyła część wydatków w ramach ulgi termomodernizacyjnej. Realny koszt netto wyniósł więc około 28 000 zł. System został zainstalowany na dachu skośnym, o korzystnej ekspozycji południowo-zachodniej, bez zacienień i przeszkód architektonicznych.

Produkcja energii i bilansowanie roczne w systemie net-billing

Po roku użytkowania – od sierpnia 2023 do lipca 2024 – instalacja wyprodukowała 6 950 kWh energii elektrycznej. To oznacza, że system osiągnął wydajność zgodną z przewidywaniami producenta i projektanta. Z tej ilości energii około 30% zostało zużyte na bieżące potrzeby domowników, natomiast pozostałe 70% trafiło do sieci elektroenergetycznej i zostało rozliczone w ramach net-billingu, czyli systemu sprzedaży nadwyżek energii po średnich rynkowych stawkach miesięcznych.

Średnia cena sprzedaży energii w analizowanym okresie wyniosła około 0,38 zł/kWh, natomiast koszt zakupu energii – w tym opłaty dystrybucyjne – to około 0,85 zł/kWh. Dzięki temu Nowakowie znacząco ograniczyli wysokość swoich rachunków. Realna wartość zużytej energii z fotowoltaiki na potrzeby własne wyniosła blisko 1 780 zł, natomiast z tytułu sprzedaży nadwyżki energii do sieci uzyskano ponad 1 850 zł. Ostatecznie, ich całkowity roczny rachunek za energię elektryczną – po uwzględnieniu opłat stałych – wyniósł jedynie 540 zł, czyli niecałe 45 zł miesięcznie.

Realne oszczędności po roku działania instalacji PV

Porównując koszty energii elektrycznej sprzed montażu instalacji i po pierwszym roku jej działania, Nowakowie zaoszczędzili około 4 500 zł netto. To ponad 90% ich rocznych wydatków na prąd z czasów sprzed inwestycji. Oznacza to, że zwrot z inwestycji nastąpi po około sześciu latach użytkowania, przy założeniu stabilnych cen energii i niezmiennej wydajności instalacji.

Warto zaznaczyć, że system nie wymagał przez pierwszy rok żadnej konserwacji ani dodatkowych nakładów. Regularne przeglądy oraz monitorowanie pracy inwertera odbywały się zdalnie, za pośrednictwem aplikacji mobilnej producenta. Instalacja działała bezawaryjnie, a jedynym kosztem eksploatacyjnym była ewentualna coroczna usługa czyszczenia paneli, którą domownicy wykonali we własnym zakresie.

Wpływ fotowoltaiki na komfort życia i niezależność energetyczną

Dla wielu użytkowników fotowoltaika to nie tylko oszczędności, ale również poczucie kontroli nad domowymi wydatkami oraz większa niezależność od wahań cen energii. W przypadku Nowaków inwestycja pozwoliła im na bardziej swobodne korzystanie z energochłonnych urządzeń – suszarki do ubrań, zmywarki, kuchenki indukcyjnej czy klimatyzatora – bez obaw o wysokie rachunki. Jednocześnie w okresach słonecznych mogli generować zyski z nadwyżek energii, co dodatkowo zmotywowało ich do planowania większego zużycia w godzinach szczytowej produkcji.

Dzięki systemowi monitoringu produkcji energii, domownicy mogli na bieżąco analizować, które urządzenia pobierają najwięcej prądu i optymalizować zużycie. W ciągu roku zauważyli, że zmiana nawyków – takich jak uruchamianie prania w ciągu dnia, a nie wieczorem – przyniosła jeszcze większą efektywność wykorzystania darmowej energii ze słońca. Co więcej, możliwość obserwowania wyników pracy instalacji w aplikacji mobilnej okazała się dla nich motywująca i edukacyjna.

Ekologiczny wymiar inwestycji w energię ze słońca

Oprócz korzyści finansowych, rodzina zauważyła również wartość dodaną w postaci zmniejszenia własnego śladu węglowego. W ciągu roku instalacja PV pozwoliła na uniknięcie emisji około 5,5 ton dwutlenku węgla – tyle, ile średnio emituje samochód osobowy w ciągu 30 000 kilometrów. Świadomość, że ich dom w znacznym stopniu opiera się na odnawialnych źródłach energii, wpłynęła pozytywnie na podejście domowników do innych aspektów ekologicznego stylu życia – segregacji odpadów, oszczędzania wody czy ograniczenia zużycia plastiku.

Inwestycja w fotowoltaikę zintegrowała się także z długoterminowymi planami rodziny. W kolejnych latach planują zakup samochodu elektrycznego, który mogliby częściowo ładować energią ze słońca. Myślą również o rozbudowie systemu o magazyn energii, który zwiększyłby ich autokonsumpcję i zminimalizował zależność od sieci.

Wnioski z rocznego użytkowania instalacji fotowoltaicznej

Studium przypadku Nowaków potwierdza, że inwestycja w fotowoltaikę może być nie tylko opłacalna, ale również stabilna i przewidywalna. Roczne oszczędności sięgające 4 500 zł przy relatywnie niewielkim nakładzie czasu i zaangażowania, stanowią dowód na to, że nowoczesna energetyka prosumencka to rozwiązanie przyszłościowe. W obliczu rosnących cen energii elektrycznej i zmian klimatycznych, panele fotowoltaiczne to nie tylko forma zabezpieczenia budżetu domowego, ale także świadomy wybór proekologiczny.